آمد و شد با جهانگرد غیر مسلمان

در پى دستیابى بشر به تمدن و صنعت و بهره مندى از رسانه هاى مسافرى سریع و راحت آمد و شد و پیوند میان انسانها به گونه اى شگفت رو به فزونى و گسترش نهاد شاید بتوان گفت اكنون گستره و حجمِ رفت وآمد فرامرزیِ انسانها و پیوند مردمانِ كشورها و قارّه ها با یكدیگر همان اندازه است كه

آمد و شد با جهانگرد غیر مسلمان

در پى دستیابى بشر به تمدن و صنعت و بهره مندى از رسانه هاى مسافرى سریع و راحت, آمد و شد و پیوند میان انسانها به گونه اى شگفت رو به فزونى و گسترش نهاد.

شاید بتوان گفت اكنون گستره و حجمِ رفت وآمد فرامرزیِ انسانها و پیوند مردمانِ كشورها و قارّه ها با یكدیگر همان اندازه است كه رفت و آمد میان افراد یك قوم و قبیله در گذشته و نیز همان گونه سهل و آسان. نكته در خور توجه آن كه: چه بسا به همان اندازه مورد نیاز و ضرور براى بشرِ امروز و براى ادامه حیات و زندگیِ انسانهایى كه در این روزگار مى زیند.

بشر امروز, در چرخه زندگى ماشینى و در لابه لاى غبار تیره, نفس گیر و جانكاهِ دنیوى گرى و مادیت گرفتار آمده است. گرچه به تن آسایى و شادكامیهایى دست یافته; اما معنویت درونى و شادابیِ روحى خویش را از كف داده است. حال در نهان ناخودآگاهش به چیزى مى اندیشد كه روشناى وجودش را بازآورد و درونش را نرمى و صفا بخشد. بدین منظور به گردشگرى و سیاحت و تفرّج در جاى جاى پهنه زمین مى رود تا به گمانِ خویش, در دیدن جلوه هاى زیباى طبیعت و لمسِ نمادهاى روح بخشِ پیشینیان و درك زیباییهاى اسطوره اى, گوهر معنوى خود را بجوید و گم شده اش را باز یابد.

از این نظر, گردشگرى و سیاحت یك تجربه درون گرایانه است. بشر مى خواهد لَختى به چنگ آورد كه جان و روحِ خسته, مكدَّر, تاریك و متلاشى شده اش به آزادى, فراخى, لذّت و زیبایى مینوى و ماورایى برسد. مى خواهد از این راه معنویتِ زندگى اش را تأمین و فروریختگیِ درونش را جبران كند.

البته اینها یك روى سكّه است. در روى دیگر آن, بر انگیخته شدنِ احساسى در بشرِ متمدن دیده مى شود كه او را به شناخت و آگاهى از فرهنگها, تمدنها, سنّت و آداب ملتها و بازكشف پدیدارهاى تاریخیِ نوع و نسل خویش دعوت مى كند. این احساس, بسان گذشته, در افرادى معیّن و محدود وجود ندارد, بلكه عموم مردمان را به حركت و گردش درآورده است.

به هر روى, عوامل و انگیزه هاى گونه گون دست به دست هم داده و گردشگرى را به صورتى فراگیر مورد نیاز بشر امروز درآورده است, تا جایى كه هم اكنون به عنوان یك صنعت درخور و سودمند شناخته مى شود.

چگونگى بهره گیرى از این صنعت و كوشش براى گسترش آن در كشور اسلامى ما, از جهتهاى گوناگونى نیازمند تحقیق و بررسى است: تبیین مسایلِ مربوط به سیاست, اقتصاد, فرهنگ, ارتباطات و گسترش و مانند آنها. از یك جهت این موضوع به تحقیق و پژوهشهاى حوزوى نیاز دارد; یعنى روشنگرى مسائلى كه با احساس دینى و باورهاى اسلامى مردمان این سرزمین پیوند دارند.

در این مجال به چگونگى پیوند و معاشرت مسلمانان با جهانگردان غیرمسلمان و احكامى كه در این باره وجود دارد, پرداخته خواهد شد. مسائلى كه پیوند میان دولت و حكومت اسلامى با حكومتهاى غیرمسلمان را مى نمایاند, خارج از بحث ماست. بنابراین, این نوشتار به روشنگرى پایه هاى تئوریك و نشان دادن چشم اندازهاى فقهى و در نهایت به دست آوردن یك مدل و تئورى واقع بینانه درباره پیوندهاى فردى و مسائلى فقهى پیرامون آن, ویژه خواهد بود.

پیش از پرداختن به اصل موضوع, بیان دو نكته ضرور مى نماید:

1 . مراد از (غیر مسلمان) همه انسانهایى هستند كه در باور نداشتن به اسلام یكسانند. از این كسان با واژه (كفار) یاد مى شود كه به طور كلى به سه گروه تقسیم مى شوند: اهل كتاب, مشرك و ملحد. فقیهان براى هر یك از این گروهها تقسیم بندیهاى جزئى و جداگانه بیان كرده اند. اكنون مجال بیان هموندیها و جداییها و تفسیر اصطلاحى هر كلام وجود ندارد اگر چه در لابه لاى بحثها به تناسبِ بحث اشاره به احكام آنان خواهد شد.

توجه ما در این نوشتار, بیش تر نسبت به كسانى است كه جداى از باورشان به عنوان یك انسان قانونمند, در رفتار و زندگى و یا دست كم در پیوندها و پیوستگیهاى اجتماعى خود, به دیگر انسانها با هر اعتقاد و باورى نگاه و برخوردى انسانى دارند و به موجودیت و حقوق انسانیِ هم نوع احترام مى گذارند. در اصطلاح فقهى به چنین كسانى (كفّار غیر حربى) گفته مى شود; یعنى كافرانى كه بر اساس پیمان با مسلمانان به صلح و مسالمت مى زیند. از دو واژه (كفار) و (غیرمسلمان) در این نوشتار, چنین كسانى منظور خواهد بود.

2 . در فقه اسلامى, هرگاه سخن درباره موضوعى باشد كه به گونه اى پیوستگى میان مسلمان و كافر را در برگیرد, توجه به یك اصل و قاعده فقهى ـ قرآنى ضرورى دانسته مى شود و بدون در نظر داشتن آن قاعده, فقیه حق ندارد درباره آن گزاره, حكم پژوهى كند: (قاعده نفى سبیل) و یا (اصل عزت و برترى اسلام). اساس این قاعده آیات زیر است:

* (ولَنْ یجعل اللّه لِلكافرینَ عَلى المؤمنین سبیلاً.)1

وخداوند, هرگز, براى كافران راهى براى چیرگى بر مؤمنان قرار نداده است.

* (وللّهِ العزّةُ ولِرَسوله وللمؤمنین.)2

و عزّت و اقتدار از آنِ خداست و از آنِ پیامبرش و از آنِ مؤمنان.

روایت زیر نیز پایه قاعده قرار گرفته;3 اما از جهت سند مورد خدشه است:

پیامبر اكرم(ص) فرمود:

(الاسلام یعلو ولایعلى علیه.)4

اسلام برتر است و هیچ چیزبر آن برترى نمى یابد.

این اصل از اصول و قواعدى است كه فقها بر پیوستگیهاى گوناگون مسلمانان با كافران و فرعهاى مختلف آن, برابر مى كنند5 زیرا از دلیلها و قواعد ثانویه است و بر دلیلهاى احكام اولیه حكومت دارد.

مفهوم قاعده را چنین دانسته اند: خداوند در مقام تشریع و قانون گذاریِ اسلام, حكم و قانونى كه سبب چیرگى و برترى یافتنِ كافر بر مسلمان گردد, جعل نكرده است.6

بنابراین, سخن گفتن درباره معاشرت و مراوده با جهانگردان غیرمسلمان و تعیین پهنه و گستره آن, باید در چارچوب اصل عزّت و سیادتِ مسلمانان و حفظ شخصیت اسلامى باشد. بر پایه این اصل, تنظیم الگو و تئورى آمدوشد و پیوندى كه سبب از میان رفتن عزّت و سربلندى مسلمانان شود و یا به نفوذ و چیرگى كافران بینجامد, بى اعتبار خواهد بود.

معاشرت مسلمانان با كافران

پیش از آن كه احكام رفت وشد با كافران بررسى شود, این مسأله باید مفروض گرفته شود كه پذیرش جهانگرد غیر مسلمان در كشور اسلامى جایز است و كافران مى توانند به سرزمینهاى اسلامى وارد شوند و در میان مسلمانان حضور یابند. حكم جواز برابر اصل اوّلى است و در صورتى كه حضور آنان با مصالح عمومى مسلمانان و ارزشهاى شناخته شده اسلامى ناسازگارى نداشته باشد اشكالى ندارد. فقیهان درمورد ورود تاجران غیرمسلمان به شهر و كشورهاى اسلامى به جز سرزمین حجاز, بى هیچ شرطى حكم به جواز داده اند.

برچسب ها : آمد و شد با جهانگرد غیر مسلمان , دانلود مقاله آمد و شد با جهانگرد غیر مسلمان , خرید مقاله آمد و شد با جهانگرد غیر مسلمان , دانلود تحقیق آمد و شد با جهانگرد غیر مسلمان , پژوهش در مورد آمد و شد با جهانگرد غیر مسلمان , جهانگرد غیر مسلمان , رفت و آمد با جهانگرد غیر مسلمان